Urlop od pracy to najbardziej wyczekiwany czas przez pracowników. Natłok codziennych obowiązków może doprowadzić do wypalenia zawodowego, pracoholizmu lub innej poważnej choroby. Ważne jest, aby zarówno zatrudniony, jak i pracodawca dbał o to, aby przestrzegać zasad, dat i wymiaru urlopu. Dzięki temu będą płynąć z tego obopólne korzyści. Oprócz urlopu wypoczynkowego istnieje kilka innych, które przysługują pracownikom zatrudnionym na umowę u pracę.
Urlop wypoczynkowy
Jest to najpopularniejsza forma odpoczynku od pracy. Według Kodeksu pracy, co jest zapisane w art. 152 §1., czytamy: Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej ‘’urlopem’’. To, ile dni urlopowych przyznanych jest pracownikowi, zależy od jego stażu pracy. Obecnie, w Polsce, wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni – jeśli pracownik jest zatrudniony w przedsiębiorstwie krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik zatrudniony jest dłużej niż 10 lat.
Oczywiście, dotyczy to pracownik zatrudnionych na pełen etat. Ci, którzy mają podpisane umowy o skróconym czasie pracy również posiadają prawo do urlopu. Wtedy liczbę dni ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika.
Warto wspomnieć o tym, że do stażu pracy także możemy zaliczyć poprzednie okresy zatrudnienia, jak i tytuły ukończenia poszczególnych form edukacji, a jest to:
- Zasadnicza lub równorzędna szkoła zawodowa – 3 lata,
- Średnia szkoła zawodowa – 5 lat,
- Średnia szkoła zawodowa dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych – 5 lat,
- Szkoła średnia ogólnokształcąca – 4 lata,
- Szkoła policealna – 6 lat,
- Szkoła wyższa – 8 lat.
Pamiętajmy, że ukończenie więcej niż jednej szkoły nie podlega zsumowaniu. Jednocześnie, gdy ukończyliśmy szkołę średnią, a następnie wyższą, nasz staż pracy nie wyniesie 12 lat tylko czas tej ostatniej – 8 lat.
Urlopy na dziecko – nie tylko dla mamy
Mama to najważniejsza osoba w pierwszych dniach po urodzeniu dziecka. Po jego urodzeniu należy się urlop macierzyński. Kobieta, która jest zatrudniona w oparciu umowę o pracę ma prawo do podstawowego urlopu macierzyńskiego, który trwa 20 tygodni.
Okres 14 tygodni jest to czas, który przeznaczony ma zostać na odpoczynek matki po porodzie i opieką nad narodzonym dzieckiem. Po upływie tego czasu, mama może oddać dziecko pod opiekę ojca, który wypełnia pozostałe 6 tygodni urlopem tzw. tacierzyńskim. Warto mieć na uwadze to, że dwie osoby, zarówna mama, jak i tata, nie mogą w tym samym czasie być na urlopie. Wtedy kobieta wraca pracy. Rodzice powinni pamiętać, aby minimum 7 dni przed rozpoczęciem urlopu poinformować o tym swoich pracodawców. Jego wymiar jest proporcjonalny do ilości dzieci:
- 31 tygodni, jeśli urodzą się bliźnięta,
- 33 tygodnie, jeśli urodzą się trojaczki,
- 35 tygodni, jeśli urodzą się czworaczki,
- 37 tygodni, jeśli będą to pięcioraczki.
Urlop wychowawczy, to kolejny przywilej dla pracownika. Przysługuje on rodzicom, którzy są zatrudnieni przynajmniej pół roku na umowę o pracę. Wymiar takiego urlopu wynosi 36 miesięcy, a pracodawca ma obowiązek zgodzić się urlop wychowawczy. Warunkiem jest to, aby dziecko nie miało ukończonego 6 roku życia.
Wniosek pracownika powinien zostać złożony co najmniej 21 dni przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego. Istnieje możliwość podzielenia czasu, który przysługuje rodzicom w przypadku urlopu. Jednocześnie skorzystać z tego prawa mogą oboje rodzice. Każde z nich wykorzystuje wtedy 18 miesięcy urlopu.
Pozostałe urlopy przysługujące pracownikowi
Urlop bezpłatny, jak sama nazwa wskazuje, to okres, kiedy nie pobieramy wynagrodzenia. Jest to przerwa w wykonywaniu pracy. Pracownik może złożyć stosowny wniosek do pracodawcy w związku z udzieleniem mu bezpłatnego urlopu, ale nie oznacza to, że zostanie on pozytywnie rozpatrzony. Tylko od dobrej woli pracodawcy zależy to, czy udzieli urlopu bezpłatnego swojemu pracownikowi.
W polskim prawie istnieją inne formy urlopów, z których może skorzystać pracownik. Należą do nich takie urlopy jak:
- Urlop na żądanie,
- Urlop szkoleniowy,
- Urlop okolicznościowy.
