W Kodeksie pracy mamy wyróżnione kilka rodzajów umów o pracę. Jest to zarazem podstawowy dokument, który determinuje prawa i obowiązki pracownika wobec swojego pracodawcy i na odwrót. Sporządzona umowa pomiędzy dwiema stronami zapewnia bezpieczeństwo interesów. W przypadku wystąpieniu sporu, pracownik jak i pracodawca mogą odnieść się do konkretnych zapisów. Czym w zasadzie jest umowa o pracę i jak ją prawidłowo przygotować?
Co to jest umowa o pracę?
Podpisanie umowy o pracę zobowiązuje pracownika do wykonywania określonego rodzaju pracy, a pracodawcę do wypłaty wynagrodzenia, w zamian za pracę pracownika, pod kierownictwem i miejscem wyznaczonym przez pracodawcę. Umowa powinna być sporządzona na piśmie w dwóch egzemplarzach. Wszystkie umowy mogą zostać rozwiązane przed upływem terminu. Okres wypowiedzenia różni się tylko w przypadku umowy na okres próbny.
Minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2021 roku wynosi 2800 zł brutto. Dzięki umowie o pracę pracownik zyskuje prawo do urlopu płatnego, unormowanego czasu pracy czy zasiłku chorobowego.
Umowa sporządzona na piśmie powinna zawierać:
- Strony umowy,
- Rodzaj umowy,
- Datę zawarcia i rozpoczęcia pracy,
- Rodzaj i miejsce wykonywania stosunku pracy,
- Wymiar czasu pracy,
- Wysokość wynagrodzenia.
Umowa o pracę i jej rodzaje
Wszystkie te umowy różnią się czasem ich zawarcia i okresem wypowiedzenia. W przypadku umowy na czas określony i nieokreślony będzie wynosił tyle samo. Inna sytuacja wygląda w odniesieniu do umowy na okres próbny.
Wyróżniamy trzy rodzaje umów o pracę:
- Umowa na okres próbny,
- Umowa na czas nieokreślony,
- Umowa na czas określony.
Wyjaśnijmy na sam początek pierwszą z umów, którą jest umowa na okres próbny. To szczególny rodzaj umowy, pozwalający pracodawcy przekonać się, czy dany pracownik spełnia jego oczekiwania i sprawdzi się na stanowisku, na które jest szykowany. Pracownikowi zaś daje możliwość zapoznania się z przedsiębiorstwem, warunkami tam panującymi oraz zadaniami na niego czekającymi. W ten sposób również i on może rozeznać się czy poradzi sobie w firmie i czy praca ta spełnia jego wymagania. Chodzi tutaj przede wszystkim o przydatność posiadanego wykształcenia, które pracownik potwierdził stosownymi dokumentami i zadeklarowanych umiejętności i kwalifikacji.
Czas takiej umowy jest ściśle określony i wynosi maksymalnie 3 miesiące. Umowa na okres próbny może zostać zawarta przed umową na czas nieokreślony, określony, na czas wykonywania określonej pracy, a także na zastępstwo. W Kodeksie pracy nie ma zapisu, który mówiłby o konieczności zawierania umowy na okres próbny.
Pracodawca może zawrzeć ponownie stosunek pracy z pracownikiem na mocy umowy o pracę na okres próbny tylko, jeśli forma zatrudnienia dotyczy innego stanowiska lub po upłynięciu trzech lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy na okres próbny.
Drugim rodzajem umowy jest ta na czas nieokreślony, bardzo pożądana wśród pracowników. Zapewnia to komfort i bezpieczeństwo i daje pewność i poczucie stabilizacji zatrudnienia. Przy zawieraniu takiej umowy nie umieszcza się daty jej zakończenia – jest ona bezterminowa, ale może zostać rozwiązana przez obie strony.
Zakończenie współpracy między pracownikiem a pracodawcą może odbyć się na kilka sposobów. Zostały one przewidziane w Kodeksie pracy. A są nimi:
- Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron,
- Za wypowiedzeniem przez jedną ze stron,
- Bez zachowania okresu wypowiedzenia przez jedną ze stron,
- Z upływem okresu, na który została zawarta.
Okres wypowiedzenia jest uzależniony od stażu pracownika w przedsiębiorstwie. Jeśli przepracował krócej niż pół roku, to przysługuje mu dwutygodniowy okres wypowiedzenia. Miesiąc, gdy był zatrudniony więcej niż pół roku, a trzy miesiące w przypadku zatrudnienia minimum trzy lata.
Ostatnim rodzajem umowy jest ta na czas określony. W przepisach uwzględnione jest, że maksymalnie mogą zostać zawarte takie trzy umowy pomiędzy stronami, a łączy ich czas nie może przekroczyć 36, uwzględniając tutaj umowę na okres próbny.
Umowa o pracę na czas określony zostaje rozwiązana z upływem terminu, na które obie strony się zgodziły. Jeśli pracodawca lub pracownik zechce rozwiązać umowę przed jej końcem, wtedy możliwe jest to dokonanie za pomocą porozumienia stron oraz bez wypowiedzenia z winy pracownika, jak i pracodawcy. Okres jej wypowiedzenia jest taki sam, jak w przypadku umowy na czas nieokreślony.
